Hà Tĩnh cho rằng khai thác Thạch Khê - mỏ sắt lớn nhất Đông Nam Á - tiềm ẩn rủi ro, thậm chí mất biển song TKV muốn triển khai tiếp tục.
Chiều 3/7, tại buổi làm việc với Tập đoàn công nghiệp Than khoáng sản Việt Nam (TKV), Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh, ông Hoàng Trung Dũng, mong cấp có thẩm quyền sớm đưa ra phương án chấm dứt dự án khai thác mỏ sắt Thạch Khê - nơi được đánh giá là mỏ sắt lớn nhất Đông Nam Á.
Mỏ này được khai thác năm 2008 nhưng năm 2011 phải dừng do vướng mắc về vốn, dẫn đến hàng loạt hệ lụy, như chậm tiến độ giải phóng mặt bằng, thiếu tiền thanh toán cho nhà thầu tư vấn lập thiết kế kỹ thuật và xây dựng khu tái định cư. Tháng 11/2021, Chính phủ cho dừng dự án để thẩm định lại thiết kế kỹ thuật, cơ cấu lại cổ đông.
Theo ông Dũng, việc có thể khai thác mỏ sắt Thạch Khê cũng là một dấu ấn, nhưng Hà Tĩnh đánh giá "nếu tiếp tục khai thác sẽ có nhiều khó khăn, rủi ro xảy ra", đặc biệt là sau sự cố môi trường biển năm 2016.
Bên cạnh đó, tỉnh cũng lo lắng về các yếu tố khoa học kỹ thuật, nguy cơ biển Hà Tĩnh không còn nếu triển khai. Quá trình thực hiện dự án còn nhiều bất cập, mức độ nghiên cứu về điều kiện địa chất thủy văn, địa chất công trình, công nghệ khai thác, công nghệ chế biến chưa phù hợp với đặc thù địa chất mỏ, chưa đảm bảo độ tin cậy, thiếu tính khả thi.
"Khu vực mỏ sắt Thạch Khê là vùng phát triển du lịch rất tốt, tỉnh mong TKV có thể xem xét hợp tác với Hà Tĩnh trong phát triển du lịch, dịch vụ biển. Trên địa bàn còn có những vùng khoáng sản khác, TKV có thể xem xét hỗ trợ địa phương khai thác", ông Dũng nói.
Ông Hoàng Trung Dũng, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh (đứng giữa), phát biểu tại buổi làm việc chiều 3/7. Ảnh: Đức Hùng
Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh muốn TKV chia sẻ cùng địa phương, trên cơ sở những đề xuất, nhận thấy nếu phải thành lập tổ tư vấn giám sát phản biện thì cần triển khai để tháo gỡ.
Ông Ngô Hoàng Ngân, Chủ tịch Hội đồng thành viên TKV, nói việc dừng dự án khiến Công ty cổ phần Sắt Thạch Khê (TIC) gặp nhiều khó khăn, có nguy cơ mất vốn góp của các nhà đầu tư. TIC đang bị Cục Thuế Hà Tĩnh cưỡng chế hóa đơn, phong tỏa tài khoản dẫn đến không có nguồn thu để trả lương cho người lao động, thanh khoản nợ nhà thầu nước ngoài, có nguy cơ bị Cục thi hành án dân sự tỉnh Hà Tĩnh kê biên tài sản trụ sở văn phòng để trả nợ cho nhà thầu nước ngoài.
Lãnh đạo TKV đã chỉ đạo TIC xây dựng phương án trung gian, tức khai thác đến mức -145 m như giai đoạn một của dự án, để đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư báo cáo Thủ tướng trình Bộ Chính trị cho TIC triển khai với một số tiêu chí như quặng nguyên khai: 41,8 triệu tấn; đất đá bóc: 121,3 triệu m3; tổng mức đầu tư trước thuế là hơn 5 tỷ đồng, thời gian hoàn vốn là hơn 4 năm, thời gian thực hiện phương án 10 năm.
Công trường dự án mỏ sắt Thạch Khê, Hà Tĩnh hồi đầu năm 2011. Ảnh: Đức Hùng
Ông đề nghị Hà Tĩnh thống nhất với TKV để báo cáo Thủ tướng trình Bộ Chính trị cho phép TIC triển khai phương án trung gian nhằm khẳng định tính thực tiễn về hiệu quả đầu tư. Bên cạnh đó, ông mong tỉnh hỗ trợ TKV sớm giải quyết việc cưỡng chế thuế, phong tỏa tài khoản ngân hàng của TIC và chỉ đạo các cơ quan chức năng trong quý 3 năm nay giải quyết dứt điểm tồn đọng về bồi thường và hỗ trợ tái định cư trước đây.
Mỏ sắt Thạch Khê (huyện Thạch Hà) trữ lượng khoảng 544 triệu tấn, nằm trên địa bàn 5 xã ven biển của huyện Thạch Hà gồm: Thạch Khê, Đỉnh Bàn, Thạch Hải, Thạch Trị và Thạch Lạc. Tổng diện tích đất sử dụng của dự án là 4.821 ha. Khu vực này nằm cách TP Hà Tĩnh 8 km về phía Đông, cách bờ biển Đông 1,6 km.