Kết luận điều tra từ Mỹ vừa công bố cho thấy, tạm thời Việt Nam chưa bị áp các biện pháp trừng phạt về thương mại nào sau cáo buộc thao túng tiền tệ.
Ngày 15/1, Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) ra thông cáo về kết quả cuộc điều tra theo Điều khoản 301 của Đạo luật Thương mại năm 1974 liên quan đến chính sách định giá tiền tệ của Việt Nam.
Trong đó, Đại diện Thương mại Mỹ Robert E. Lighthizer cho biết hiện chưa có động thái cụ thể nào liên quan đến các kết luận trong cuộc điều tra này. Tuy nhiên, họ sẽ tiếp tục đánh giá các lựa chọn hiện có.
Trong báo cáo kết quả điều tra đi kèm, USTR kết luận: "Các hành động, chính sách của Việt Nam, trong đó có can thiệp quá mức vào thị trường ngoại hối và các động thái liên quan khác là không hợp lý và gây sức ép lên thương mại Mỹ". Để đưa ra các kết luận này, USTR cho biết đã tham vấn Bộ Tài chính Mỹ về các vấn đề liên quan đến định giá tiền tệ và chính sách ngoại hối của Việt Nam.
"Các động thái, chính sách không công bằng khiến tiền tệ yếu đi sẽ gây thiệt hại cho lao động và doanh nghiệp Mỹ. Những vấn đề này cần được giải quyết. Tôi hy vọng Mỹ và Việt Nam có thể tìm ra phương hướng chung để giải quyết các lo ngại của chúng tôi", Lighthizer cho biết.
Kết luận này được đưa ra trước thềm chuyển giao quyền lực tại Nhà Trắng giữa ông Donald Trump và ông Joe Biden. Đây cũng là kết quả sau nỗ lực trao đổi thông tin từ cả hai phía thời gian qua. Trong cuộc điện đàm hôm qua với Phó thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Robert O'Brien đánh giá cao các cơ quan Việt Nam hợp tác với đối tác Mỹ và phối hợp với USTR trong quá trình tham vấn điều tra.
Cuộc điều tra do USTR khởi động từ tháng 10/2020, song song với điều tra của Bộ Tài chính Mỹ, cơ quan đã xác định Việt Nam thao túng tiền tệ trong báo cáo ngày 16/12.
Chia sẻ với VnExpress sáng 16/1, các doanh nghiệp liên quan hoạt động thương mại với Mỹ đánh giá đây là một kết quả tích cực.
Ông Nguyễn Quốc Khanh, Chủ tịch Hội Thủ công mỹ nghệ và Chế biến gỗ TP HCM (Hawa) đánh giá, kết luận của USTR sẽ giúp ngành gỗ có thêm thời gian để thu thập dữ liệu, chứng minh cáo buộc sử dụng "gỗ lậu" của cơ quan này với Việt Nam là không chính xác. Ông cũng cho rằng lần điều tra này là một cảnh báo, giúp các doanh nghiệp cảnh giác hơn trong quy trình kiểm soát gỗ.
Theo ông Khanh, Việt Nam cũng đang trong lộ trình thực hiện các quy định trong Hiệp định Đối tác tự nguyện về thực thi Luật Quản trị rừng và Thương mại Lâm sản (FLEGT-VPA), hiệu lực từ 6/2019, đảm bảo gỗ và sản phẩm từ gỗ có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.
Cựu đại sứ Mỹ Phạm Quang Vinh thì đánh giá, kết luận của USTR cho thấy vấn đề vẫn "đang treo". Tuy nhiên, về đại thể, đây là một kết quả tốt cho Việt Nam khi hai bên vẫn tìm được tiếng nói, tiếp tục đàm phán song phương.
Ông Mai Hữu Tín, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Công ty U&I nói thêm, Việt Nam cần phải tiếp tục làm việc thận trọng và chặt chẽ với chính quyền mới Biden và có những lưu ý nhất định đến bà Katherine Tai.
Là người được ông Biden chọn thay thế Robert Lighthizer cho vị trí đại diện USTR trong chính quyền sắp tới, bà Tai, người Mỹ gốc Á, cởi mở hơn với cách tiếp cận đa phương so với Lighthizer nhưng cũng là mẫu lãnh đạo cứng rắn. Bà được đánh giá có phong cách lãnh đạo kiểu "bàn tay sắt trong chiếc găng tay mềm", có kĩ năng giao tiếp tốt, nhưng cũng không hề e sợ theo đuổi đàm phán cứng rắn.
Các doanh nghiệp Mỹ trước đó cũng kêu gọi không áp thuế hàng xuất khẩu Việt Nam.
Về phía Việt Nam, Chính phủ đã nhiều lần khẳng định việc điều hành tỷ giá những năm qua chỉ nhằm thực hiện mục tiêu kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, không nhằm tạo lợi thế cạnh tranh thương mại quốc tế không công bằng.
Điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump mới đây, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định Việt Nam là nước đang phát triển, tiềm lực kinh tế còn hạn chế, nên việc điều hành chính sách tiền tệ nhằm kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô, điều hành tỷ giá không nhằm tạo lợi thế cạnh tranh thương mại quốc tế.
Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho biết chính sách này cũng sẽ tiếp tục được Việt Nam duy trì trong thời gian tới.
Hà Thu - Phương Ánh