Phần lớn các quốc gia châu Á - Thái Bình Dương không mong đợi tip còn ở Mỹ tiền tip là văn hóa.
Tom Marchant, đồng sáng lập công ty du lịch phân khúc cao cấp Black Tomato (trụ sở tại Anh), nói "mỗi quốc gia có cách xử lý tiền tip riêng nhưng đây là vấn đề tế nhị".
CNN đã phỏng vấn các chuyên gia về nghi thức xã giao, những người thường xuyên đi du lịch hỏi về quy tắc tip sao cho đúng ở từng nơi trên thế giới. Dưới đây là các gợi ý về tiền tip ở các châu lục.
Du khách ăn uống ở ngoài trời tại Edinburgh, Scotland. Ảnh: Alamy
Châu Á - Thái Bình Dương
"Ở châu Á, trước tiên phải biết được nơi bạn đến có nên tip hay không", CNN viết. Tại Nhật Bản, Hàn Quốc, khách nên "hạn chế để lại tiền thừa ở bất kỳ nơi nào", theo chuyên gia phép tắc xã giao Maryanne Parker. "Tip không phải một phần văn hóa của họ. Nó bị coi là thô lỗ", Parker nói.
Nick Leighton, một chuyên gia khác xác nhận điều trên. Anh vừa du lịch Nhật Bản và nhận ra quốc gia này "rất nhất quán trong văn hóa tiền tip". Dù vậy, tiền tip được coi là thông lệ ở các ryokan (nhà trọ truyền thống), nơi rất chú trọng việc phục vụ.
Tại Thái Lan, tiền tip không phải văn hóa lâu đời và người dân hiếm khi có hành động này. Dù vậy, việc tip đang dần trở nên phổ biến hơn.
Tại Trung Quốc đại lục, hóa đơn thường được đưa cho thực khách vào đầu bữa ăn, ngay trước khi các món ăn được đưa ra, không có văn hóa tip. Đảo Đài Loan cũng tương tự.
Tiền tip không phổ biến tại Australia, cũng theo Parker. Tại New Zealand là "tùy tâm", dù vậy tip 10% hóa đơn cho dịch vụ hoàn hảo đã trở thành thông lệ trong các nhà hàng.
"Đừng vội cho rằng mọi quốc gia trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương cấm tip. Ấn Độ là một ví dụ khác. Tip là phong tục ở đây", Parker nói.
Du khách ăn tối ngoài trời tại một nhà hàng bên bờ sông Chao Phraya, ngắm chùa Wat Arun (thắp đèn màu xanh) ở Bangkok, Thái Lan. Ảnh: AFP
Châu Âu
Theo Marchand, tiền tip không phổ biến ở Tây Ban Nha, hiếm người dân địa phương nào thực hiện. Marchand khuyên khách nên tip 2-3 euro tại các nhà hàng, quán bar bình dân. 5-10% khi tip trên tổng hóa đơn ở những nơi cao cấp hơn.
John Robinson đến từ bang North Carolina, Mỹ vừa đến Sicily, Italy cùng 11 người bạn. Anh chưa từng thấy phí dịch vụ (tip) in trên hóa đơn ở nhà hàng hay các tour tham quan riêng. Người dân trên đảo không mong đợi tip. "Nếu có, họ sẽ rất biết ơn", Robinson nói. Nam du khách nói thêm dù không trông đợi tip, những người làm trong ngành du lịch - dịch vụ đều hoàn thành tốt công việc của mình. "Họ thực sự làm rất tốt", Robinson nói.
Cẩm nang du lịch Frommers (Mỹ) với hơn 75 triệu cuốn sách về du lịch được xuất bản, cho biết phí dịch vụ thường được cộng vào hóa đơn khách sạn, nhà hàng tại Italy. Nếu muốn tip cho một dịch vụ khiến bạn thực sự hài lòng, hãy làm tròn hóa đơn.
Tại Anh, tiền tip bằng 10-15% hóa đơn nếu bạn cảm thấy hài lòng với dịch vụ, công ty du lịch địa phương Scottish Tours cho biết. Hiện nay, các nhà hàng thường tính thêm phí dịch vụ 12,5%. Do đó, hãy kiểm tra hóa đơn trước khi định tip thêm. Ngoài ra, mọi người thường tip khi món ăn được phục vụ tận bàn. Nếu gọi món mang đi hoặc đứng tại quầy bar để lấy đồ uống thì không cần tip. Việc trả thêm tiền cho lái xe không cần thiết nhưng luôn được đánh giá cao.
Ở Pháp, tip không bắt buộc nhưng sẽ là "một điều ngạc nhiên thú vị nếu chúng ta để lại tiền", Parker nói. Các nước Đông Âu cũng không mong chờ số tiền này.
Bắc Mỹ
"Khách đến Mỹ có thể bị sốc. Tiền tip là văn hóa", Leighton nói. Tờ Indepdent của Anh gợi ý khi đến Mỹ nên tip 15% cho lái xe, 1 USD cho một túi hành lý ở khách sạn (cho người xách đồ) hoặc đồ uống tại quầy bar, 18% tại nhà hàng.
Tuy nhiên, theo CNN, ở nhiều vùng tại Mỹ tiền tip đã lên đến 20% tổng hóa đơn, đặc biệt sau khi dịch bệnh gây thiệt hại nặng nề cho ngành dịch vụ.
Tờ Toronto Star nói rằng tiền tip ở tỉnh Quebec "được kỳ vọng cao hơn" so với phần còn lại của Canada. Tại Mexico, tiền thưởng thêm không bắt buộc nhưng "mọi người đều mong đợi", theo Parket. Nếu khách hài lòng, họ có thể để lại tiền tip bằng 15% hóa đơn.
Tại các nước vùng Carribe, tiền tip được mong đợi. "Theo quan điểm cá nhân, việc để lại khoản tiền tip hào phóng là cách giúp đỡ người dân địa phương. Nhiều hòn đảo trong khu vực này đang phải vật lộn vì hứng chịu nhiều thiên tai", Parker nói.
Các nơi khác trên thế giới
Tại châu Phi, khách có thể tip tùy tâm. Với các trải nghiệm safari có hướng dẫn viên đi cùng, tiền tip có thể 20-25 USD một ngày.
Khi đến Trung, Nam Mỹ, du khách nên tip bằng tiền địa phương. Đưa tiền nước ngoài khiến người dân phải đi đổi, không thuận tiện. Tại Peru, Chile, Panama nên tip 10% hóa đơn.
Brett Anitra Gilbert, phó giáo sư của trường Kinh doanh Kogod thuộc Đại học Mỹ (American University) ở thủ đô Washington D.C nói sẽ tip phụ thuộc vào văn hóa, tập quán nơi ghé thăm. Tuy nhiên, Gilbert thường phá lệ và tăng tiền tip cho những người dân địa phương. Điều đó khiến họ rất vui.
Leighton khuyên rằng để biết được chính xác tip bao nhiêu, khi nào cần, du khách nên hỏi người dân địa phương, nhân viên khách sạn hoặc đơn vị cung cấp dịch vụ du lịch.
Nhà văn Lisa Wyatt Roe ở Texas, Mỹ, nói rằng cô thường vào các nhóm, hội trên Facebook ở nơi sẽ ghé thăm. Câu hỏi "có nên tip" thường được người dân tư vấn nhiệt tình và chính xác nhất.
Anh Minh (Theo CNN)