Bùng nổ trong đại dịch, nhưng trào lưu cắm trại đang lộ những bất cập như ô nhiễm môi trường, thiếu an toàn và trải nghiệm ảo.
Minh Tâm (30 tuổi, Nha Trang) là thành viên hội nghiện cắm trại, từng làm chủ một đơn vị cung cấp dịch vụ camping. Nhưng hiện anh cắt giảm những buổi cắm trại ngoài trời, thay vào đó là tại gia. Theo Tâm, hoạt động cắm trại ở Việt Nam phần lớn là tự phát nên còn nhiều bất cập. "Giá như người ta đừng hát karaoke ầm ĩ ở những khu trại thì tốt", Tâm cho hay.
Nguyễn Hà My (31 tuổi, Hà Nội) là giáo viên tiếng Anh. Cả gia đình My gồm 4 thành viên, đều mê cắm trại. Trong hai năm dịch, cắm trại là hoạt động đã giúp cả nhà gắn kết nhau và gắn kết nhiều hơn với thiên nhiên. Con trai cả của My, từ một đứa trẻ nhút nhát đã hoạt bát, chủ động trò chuyện, đặt câu hỏi về các hiện tượng thiên nhiên... cũng nhờ cắm trại.
Vợ chồng Hà My đầu tư hơn 70 triệu đồng mua đồ và vẫn tiếp tục cùng nhau khám phá nhiều vùng đất camping. Tuy nhiên, dù có nhiều kinh nghiệm và trang thiết bị, My thừa nhận, trào lưu cắm trại đang tồn tại nhiều rủi ro, thiếu an toàn. Càng đông người tham gia, càng nảy sinh vấn đề, trong khi chưa có một đơn vị nào quản lý chuyên nghiệp.
Gia đình Hà My, 4 thành viên, đều nghiện cắm trại. Ảnh: NVCC
Ô nhiễm môi trường và tiếng ồn
Nhiều tháng nay, hoạt động cắm trại tự phát bùng nổ tại hồ Dầu Tiếng (xã Định Thành, Bình Dương). Du khách đến đây được mời chào thuê lều trại giá từ 300.000 đến 500.000 đồng. Các điểm du lịch có dịch vụ đi cano, chèo thuyền, câu cá, chụp ảnh... Khách có thể tự mang lều đi, chọn bãi đất trống để cắm trại.
Hàng tuần có hàng trăm người đến cắm trại, xả rác quanh hồ, dưới mặt hồ, nước thải sinh hoạt không được qua xử lý, các công trình trái phép phục vụ cắm trại quanh hồ Dầu Tiếng. Điều này gây ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của người dân xã Định Thành.
Tương tự, tại khu vực ven sông Bôi (huyện Kim Bôi, Hoà Bình) cũng xuất hiện nhiều bè nổi trên mặt sông, và dịch vụ cho thuê bãi cắm trại tự phát. Anh Tiến Dũng (34 tuổi) một du khách địa phương, cho biết đã có trải nghiệm không vui ở đây. "Phần lớn các đoàn khách đều thuê loa thùng và bật tối đa công suất. Họ hát hò, thi với các trại khác xem bên nào to hơn. Tôi đã không thể ngủ trưa và không có một ngày nghỉ ngơi đúng nghĩa", Dũng nói.
Hoạt động cắm trại về bản chất là một hình thức đưa con người trở về gần thiên nhiên, thường diễn ra ở những khu vực trống, có phong cảnh đẹp, gần bờ sông, bờ biển, trên bãi cỏ... Nên chỉ cần một hành động thiếu ý thức nhỏ của các trại viên cũng có thể tác động ngay đến môi trường.
Anh Minh Tâm chia sẻ thêm trong lần cắm trại trên một bờ biển vắng ở Nha Trang, anh và nhóm bạn đã phải ở lại để dọn dẹp hộ trại bên cạnh. "Họ tung tăng đi về và để lại một đống rác, toàn cốc giấy nhựa, túi nilon, vụn thức ăn... Nếu không dọn, chỉ cần một cơn sóng, tất cả sẽ bị cuốn trôi và nổi lềnh bềnh trên mặt biển", Tâm kể.
Với kinh nghiệm và làm dịch vụ liên quan đến hoạt động cắm trại, Minh Tâm gợi ý mọi người nên mang theo bát đũa, xoong nồi và những vật dụng có thể tái sử dụng. Kết thúc ngày, đồ dùng cất gọn mang về, rác thải trong quá trình sinh hoạt dồn vào một túi lớn, cầm theo đến khi gặp thùng rác mới vứt.
Minh Tâm gợi ý nên mang theo dụng cụ có thể tái sử dụng thay vì dùng đồ nhựa một lần. Ảnh: NVCC
Nguy cơ mất an toàn
An ninh của khu cắm trại luôn là vấn đề lớn. Do bùng phát tự do nên ở một số khu vực, nạn trộm cắp xảy ra phổ biến. Quá đông người lạ trong khi thiết kế của lều trại thường không có khoá, chất liệu vải, dù, dễ rạch.
"Những chỗ đông người như chân cầu Vĩnh Tuy rất khó để kiểm soát đồ dùng cá nhân. Còn những chỗ vắng người, chưa ai đi, gia đình mình cứ đến review thì lại có mấy anh xăm trổ tới xin tiền", Hà My cho biết.
Ngoài ra, khi cắm trại ngoài trời, các trại viên cũng phải đối diện với những rủi ro về thời tiết, thiên nhiên như sạt lở đất, sóng to, gió lớn lật tung lều. Có nhiều khu vực ở trên cao, không có sóng điện thoại như ở hang Táu (Mộc Châu, Sơn La) khi gặp sự cố, rất khó để tìm kiếm sự trợ giúp.
Anh Trần Quang Tú, 38 tuổi, đang kinh doanh dịch vụ cắm trại ở Cao Bằng, cho biết, việc xem dự báo thời tiết và xác định địa hình rất quan trọng. Không nên cắm trại quá gần bờ sông, suối, mép biển vì khi mưa gió bất ngờ đến, lũ quét, sạt lở không kịp trở tay. Ngoài ra, khi cắm trại trên núi, đồi cao nên tránh các gốc cây vì dễ hút sấm, sét.
Trải nghiệm ảo
Khi trào lưu cắm trại bùng nổ ở Việt Nam, nhiều hội nhóm có hàng chục nghìn thành viên. Và có thể nhìn thấy rõ hai nhóm người: nhóm đi cắm trại để hòa mình cùng thiên nhiên, vui chơi cùng bạn bè, và nhóm đi chỉ để chụp ảnh, cho mọi người thấy mình không bỏ lỡ trào lưu.
"Việc chụp ảnh không sai, vì ai cũng muốn ghi lại những khoảnh khắc đẹp trong chuyến đi của mình. Nhưng có lần mình từng camping chung nhóm với một bạn, mà cả chuyến đi từ lúc dựng trại, dọn đồ ăn, sắp xếp đồ dùng vào vị trí... bạn ấy không tham gia công việc gì. Nhưng khi vừa xong xuôi bạn ấy ngồi luôn giữa trại để chụp ảnh mà không để ý mọi người xung quanh đều đang luôn tay luôn chân. Kết thúc buổi cắm trại, chính bạn đó cũng là người duy nhất không nhớ tên một số thành viên trong đoàn", Minh Tâm kể.
Tâm cho biết thêm, trong quá trình mở dịch vụ cắm trại, anh gặp một số khách hàng chia sẻ rằng, họ từng rơi vào những "trải nghiệm ảo" trong việc mua sắm đồ cắm trại. Họ thấy ai gợi ý gì thì mua đồ đó, thấy hội trại khác có bộ bàn ghế di động 8 triệu, họ cũng chi. Trong khi, những người đó không hiểu rõ tính năng, không biết thương hiệu, thậm chí mua về không bao giờ sử dụng đến.
Trại viên cần định vị rõ nhu cầu và khả năng của bản thân trước khi mua sắm đồ cắm trại. Ảnh: Minh Tâm.
Chỉ khi đã ngốn gần 100 triệu cho những món đồ mà không mang lại lợi ích thực sự, họ mới nhận ra những nhu cầu này không có thật. Minh Tâm khuyên, với những trại viên chỉ thi thoảng đi vài chuyến đổi gió không cần mua sắm gì cả, chỉ cần thuê là được. Đồ camping cơ bản giá thuê tương đối rẻ, chỉ từ 200.000 đến 400.000 đồng cho nhóm bốn người.
Với người muốn chơi chuyên nghiệp, có điều kiện kinh tế, Minh Tâm gợi ý nên tìm hiểu kỹ các thương hiệu và định vị nhu cầu của bản thân. Không phải lúc nào đồ đắt tiền cũng tốt. Có thể mua dần có món đồ tầm trung đến cao cấp, chú ý việc phối màu giữ các món đồ, làm tăng giá trị thẩm mỹ.
Trào lưu cắm trại ở Việt Nam phổ biến khoảng 3 năm nay khi nhiều người không thể đi du lịch do dịch bệnh, buộc phải tìm kiếm những trải nghiệm mới ở những nơi gần thiên nhiên, ít tiếp xúc. Họ đến những nơi ngay ngoại thành, được thư giãn trong những chiếc lều lớn, đầy đủ tiện nghi như một khách sạn thay vì phải di chuyển đến những nơi xa xôi, đông đúc, đắt đỏ nhưng vẫn cấm vì dịch. Đến nay, trào lưu này đang trở thành một xu hướng du lịch, ngày càng được nâng cấp với những trải nghiệm sang trọng, đắt tiền.
Thanh Thuý