Trong năm nay, thị trường tiền số có lúc đạt vốn hóa 3.000 tỷ USD khi giá Bitcoin tăng kỷ lục kéo theo cơn sốt NFT, memecoin, metaverse.
11%
Vốn hóa thị trường của Bitcoin ước tính bằng 11% vốn hóa của vàng - hơn 1.200 tỷ USD so với 11.000 tỷ USD. Con số này được đưa ra vào thời điểm đồng tiền số phổ biến nhất thế giới neo ở đỉnh cao của đợt tăng giá ngày 10/11. Hôm đó, Bitcoin đạt mức cao nhất mọi thời đại là 68.721 USD, tăng 120% trong một năm và đưa vốn hóa tổng thị trường tiền điện tử lên mốc 3.000 tỷ USD. Ba năm trước, tổng vốn hóa thị trường của Bitcoin chỉ xấp xỉ 2,8% vàng.
Tuy nhiên, Bitcoin vẫn chưa phải là đồng tiền số hoạt động tốt nhất năm 2021. Ethereum - tiền số đa năng có thể xử lý bất kỳ loại giao dịch nào - đã tăng 443% kể từ năm ngoái. Và nó vẫn bị nhiều đối thủ cạnh tranh vượt mặt như DeFi hay NFT.
Sự tăng giá của tiền điện tử trùng với mức lạm phát kỷ lục và chúng được giao dịch rầm rộ như một loại tài sản trú ẩn. Với việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đang tìm cách kiềm chế mức lạm phát 6,8% trong tháng 11 - mức cao nhất trong 40 năm - Bitcoin sẽ cần tìm ra một giá trị mới cho nhà đầu tư để trụ vững trong tương lai.
Năm 2021 được xem là năm bùng nộ của tiền số. Ảnh minh họa: Forbes
123,02 TW/h
Mức tiêu thụ năng lượng ước tính hàng năm của các thợ đào Bitcoin là 123,02 terawatt-giờ (TW/h). Theo Chỉ số tiêu thụ điện Bitcoin của Đại học Cambridge, đây là mức xấp xỉ bằng lượng năng lượng mà Argentina, Colombia, Na Uy, Thụy Điển và Ukraine sử dụng trong một năm.
Khi Bitcoin tăng giá trong năm nay, tỷ lệ băm (hash rate - đơn vị đo lường khả năng giải thuật toán của thiết bị đào tiền mã hóa) đã tăng đáng kể và thiết lập nhiều mốc cao nhất mọi thời đại vào đầu năm. Tỷ lệ băm đã trải qua một đợt giảm đáng kể sau khi Trung Quốc "đày ải" toàn bộ ngành khai thác tiền số trong mùa hè. Tuy nhiên, tỷ lệ này đã lấy lại đà tăng trưởng trong thời gian gần đây.
Tỷ lệ băm của Bitcoin nhanh chóng phục hồi sau lệnh cấm của Trung Quốc. Nguồn: Blockchain.com
Ngoài ra, các thợ đào tiền số hàng đầu đang có kế hoạch bổ sung hàng trăm nghìn máy mới vào năm 2022. Vì vậy, đây chỉ là sự khởi đầu. Lượng khí thải carbon của Bitcoin sẽ tăng lên khi các bên từ chối chuyển sang các lựa chọn thân thiện với năng lượng hơn do lo ngại về tính bảo mật yếu hoặc tính tập trung của hệ thống mạng - vốn rất quan trọng với Bitcoin. Ngành đào tiền số cũng đang tìm kiếm các nguồn điện tái tạo hoặc tài trợ cho các dự án giảm khí thải carbon.
233.276 USD
Giá sàn của Bored Ape Yacht Club (BAYC) trong năm nay là 233.276 USD. Cùng với CryptoPunks, BAYC là một bộ sưu tập 1.000 NFT hình "vượn người" (ape) và các tác phẩm nghệ thuật phát hành trên Ethereum. Chủ sở hữu loại tiền số này thường dùng chúng để làm ảnh đại diện Twitter, biểu tượng Gmail, ảnh hồ sơ Facebook hoặc LinkedIn.
Hầu hết doanh số bán hàng cho một trong những bộ sưu tập NFT lâu đời nhất và được tôn kính nhất - CryptoPunks, đều vượt qua mốc 233.276 USD. Mức giá sàn trên phản ánh sức nóng của NFT khuynh đảo thị trường trong năm qua.
Một bộ sưu tập BAYC trên thị trường. Ảnh: Sotheby’s
27 tỷ USD
Tổng số tiền gọi vốn mà các công ty tiền số đã huy động từ các nhà đầu tư mạo hiểm trong năm nay là 27 tỷ USD, nhiều hơn 10 năm trước đó cộng lại. Ngoài ra, gần như tất cả 10 vòng đầu tư lớn nhất trong năm nay, mang lại hơn 6,3 tỷ USD, đều là vòng lớn nhất từ trước đến nay của thị trường tiền điện tử.
Hai công ty lớn nhất là nhà cung cấp dịch vụ tiền số NYDIG và sàn giao dịch phái sinh tiền số FTX để lại nhiều dấu ấn. Trong đó, NYDIG huy động được một tỷ USD vào tháng này, còn FTX đã hoàn thành vòng Series B trị giá 900 triệu USD vào tháng 7. Chỉ ba tháng sau, FTX huy động được thêm 420.690.000 USD, nâng mức định giá lên 20 lần - từ 1,2 tỷ USD chỉ một năm trước lên con số khổng lồ 25 tỷ USD.
Đây có lẽ là một trong những ví dụ nổi bật nhất phản ánh sự tăng trưởng vượt bậc của ngành tiền số trong 12 tháng qua. Thành công nhanh chóng của FTX cũng đã đưa nhà sáng lập 29 tuổi Sam Bankman-Fried trở thành người dưới 30 tuổi giàu nhất hành tinh với khối tài sản 26,5 tỷ USD .
Trên thị trường, ngày càng nhiều nhà đầu tư mạo hiểm với tham vọng lớn. Tháng trước, công ty đầu tư tập trung vào tiền số Paradigm đã công bố một quỹ mạo hiểm trị giá 2,5 tỷ USD, vượt qua quỹ tiền số 2,2 tỷ USD của Andreessen Horowitz III - vốn là quý lớn nhất của loại hình này.
| Công ty | Số vốn (USD) | Thời gian |
| NYDIG | 1.000.000.000 | 14/12 |
| FTX | 900.000.000 | 20/7 |
| Celsius Network | 750.000.000 | 25/11 |
| Forte | 725.000.000 | 12/11 |
| DCG | 700.000.000 | 1/11 |
| Sorare | 680.000.000 | 21/9 |
| MoonPay | 555.000.000 | 22/11 |
| Circle | 440.000.000 | 28/5 |
| Genesis Digital Assets | 431.000.000 | 21/9 |
| Bitman | 422.000.000 | 7/8 |
| FTX | 420.690.000 | 21/10 |
12 tỷ USD
Số vốn ước tính được huy động trong năm 2021 để xây dựng metaverse là 12 tỷ USD. Dẫn đầu là Epic Games, hồi đầu năm đã gom về một tỷ USD. Số tiền trên được sử dụng để đảm bảo các trò chơi của công ty này không bị thay thế bởi các đối thủ cạnh tranh nguồn mở được xây dựng trên blockchain. Theo trang dữ liệu đầu tư mạo hiểm Crunchbase, hơn 700 giao dịch liên quan đến metaverse đã hoàn tất trong năm nay với các lĩnh vực đa dạng như trò chơi trực tuyến và thực tế tăng cường.
Metaverse chắc chắn sẽ trở thành một trong những chủ đề nóng nhất vào năm 2022, khi lượt tìm kiếm trên Google cho cụm từ này tăng 1.000% trong vài tháng qua và token nổi bật như AXS, MANA, SAND... tăng trưởng kỷ lục. Tuy nhiên, thị trường xuất hiện các câu hỏi thực sự cần được trả lời như: khi nào người dùng sẽ nhận thấy lợi ích của metaverse? Liệu metaverse có thực sự cần một blockchain hay không?.
88%
Hợp đồng mở (OI) - số lượng hợp đồng chưa thanh toán, tại sàn giao dịch phái sinh tài chính lớn nhất thế giới CME, trong cuối năm nay đã tăng vọt lên 88%. Loại hình này biến động mạnh trong năm nay. Hồi đầu năm, OI chuyển sang vùng tiêu cực bất chấp chu kỳ tăng giá của năm 2020. Việc ra mắt hợp đồng tương lai Ether và hợp đồng tương lai Bitcoin vi mô không giúp thúc đẩy tăng trưởng OI mới. 9 tháng đầu năm, OI tiền số đã giảm 14%.
Nhưng sau đó, OI tăng lên nhanh chóng. Chất xúc tác chính là sự chấp thuận của SEC đối với ETF tương lai Bitcoin, chỉ được giao dịch tại CME. Giá trị USD của hợp đồng tương lai tiền số CME đạt khoảng 4,7 tỷ USD mỗi ngày vào tháng 10, tăng 783% so với cùng kỳ năm ngoái và tạm thời biến CME trở thành sàn giao dịch phái sinh tiền số lớn nhất trên thế giới.
Sau khi ra mắt ba ETF Bitcoin, OI tiền số của CME hiện đã tăng 12% so với mức kỷ lục năm 2020 và giá trị USD của các hợp đồng này đã tăng 351% lên 5 tỷ USD. Với đà này, CME sẽ tăng cao vào năm 2022. Tuy nhiên, vị thế độc quyền của sàn giao dịch có thể bị giảm sút nếu SEC chấp thuận một ETF khác vào năm tới.
Tất Đạt (theo Forbes)