Covid-19 khiến căng thẳng Mỹ - Trung càng trầm trọng, kéo tụt đầu tư giữa hai nước trong năm ngoái và quý I năm nay.
Theo báo cáo công bố hôm nay của hãng nghiên cứu Rhodium Group và Ủy ban Quốc gia về Quan hệ Mỹ - Trung - một tổ chức phi chính phủ, giá trị các dự án đầu tư trực tiếp mới công bố của Trung Quốc vào Mỹ chỉ còn 200 triệu USD quý I năm nay, giảm so với trung bình 2 tỷ USD mỗi quý năm ngoái.
Năm ngoái, đầu tư trực tiếp của Trung Quốc vào Mỹ cũng xuống mức thấp nhất một thập kỷ, với 5 tỷ USD. Con số này giảm nhẹ so với năm 2018 và kém xa mức đỉnh 45 tỷ USD năm 2016, khi các công ty Trung Quốc được tự do hơn trong việc mua đối tác Mỹ, báo cáo cho biết.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Ảnh: Reuters
Số liệu được công bố trong bối cảnh quan hệ hai nước đang xuống cấp. "Cả Washington và Bắc Kinh đều đổ lỗi cho nhau về việc không có phản ứng chính sách phù hợp với đại dịch. Việc này khiến căng thẳng kinh tế và chính trị càng thêm trầm trọng", báo cáo cho biết, "Quan hệ song phương đi xuống và việc người Mỹ phẫn nộ với Trung Quốc có thể khiến doanh nghiệp Trung Quốc đối mặt với nhiều rào cản chính trị khi thực hiện thương vụ M&A lớn".
"Hai nước còn lâu mới tách rời nhau hoàn toàn, nhưng xu hướng hiện tại không cho thấy họ đang đi đúng hướng", Stephen Orlins - Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về Quan hệ Mỹ - Trung cho biết.
Vốn đầu tư mạo hiểm của Trung Quốc vào Mỹ cũng lao dốc, giảm từ 4,7 tỷ USD năm 2018 xuống 2,6 tỷ USD năm ngoái. Nguyên nhân đến từ hàng loạt yếu tố kinh tế không có lợi và Ủy ban Đầu tư nước ngoài của Mỹ siết chặt kiểm soát.
Tương tự, vốn đầu tư mạo hiểm của Mỹ vào doanh nghiệp Trung Quốc giảm xuống còn 5 tỷ USD năm ngoái, từ 19,6 tỷ USD năm trước đó. Các quỹ đầu tư của Mỹ từng đặt cược lớn vào các hãng công nghệ Trung Quốc chuẩn bị niêm yết trên sàn chứng khoán.
Một số nhà phân tích tỏ ra không mấy lạc quan trước triển vọng cải thiện mối quan hệ này. "Sự bất mãn của Mỹ xuất phát từ cuộc cách mạng công nghệ và toàn cầu hóa. Nó lớn đến mức các chính trị gia sẽ tiếp tục tìm cách giải quyết việc này. Cuộc chiến tranh lạnh đã kéo dài vài năm, khi cả hai bên có rất ít sự tin tưởng lẫn nhau. Chỉ có điều kỳ diệu mới đảo ngược được việc này", Chen Zhiwu - Giáo sư tại Đại học Hong Kong nhận xét.
Dù vậy, báo cáo cũng cho thấy vốn đầu tư của Mỹ vào Trung Quốc vẫn ổn định. 2,3 tỷ USD các dự án mới đã được công bố trong quý I, giảm nhẹ so với trung bình quý năm 2019. Một khảo sát của Phòng thương mại Mỹ tại Trung Quốc tháng trước cho thấy phần lớn công ty Mỹ hoạt động tại đây không có kế hoạch chuyển sản xuất ra nước khác.
Còn năm ngoái, Mỹ đổ vào Trung Quốc 14 tỷ USD, tăng so với năm 2018, chủ yếu do các dự án lớn như nhà máy của hãng xe điện Tesla tại Thượng Hải, liên doanh của General Motors hay các động thái của Universal Studio trong mảng giải trí.
Hà Thu (theo FT)