Hải quan đề nghị Thủ tướng cho xuất khẩu hơn 146.000 tấn gạo tồn ở các cảng từ tháng trước nhưng không kịp xuất khẩu vì lệnh "dừng" thông quan.
Thông tin trên được Tổng cục Hải quan cho biết cuối ngày hôm nay (17/4). Số gạo tồn này đã được đưa vào cảng trước ngày 24/3 nhưng chưa đăng ký tờ khai trong tháng 4. Sau đó, số gạo này sẽ được trừ vào hạn ngạch xuất khẩu.
Hiện tại, theo thống kê của hải quan, lượng gạo thực xuất mới chỉ có hơn 6.800 tấn sau 5 ngày doanh nghiệp hoàn thành đăng ký. Trong đợt này, 39 doanh nghiệp đã đăng ký 521 tờ khai xuất khẩu gạo với khối lượng gần 400.000 tấn.
Nông dân xã Thạnh An, huyện Vĩnh Thạnh, TP Cần Thơ thu hoạch lúa vụ Đông Xuân đầu tháng 3/2020. Ảnh: Thanh Trần
Cũng về số gạo còn tồn tại cảng, hôm nay, Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh cũng vừa ký quyết định lập đoàn kiểm tra liên ngành để nắm tình hình về số lượng, phục vụ điều hành xuất khẩu gạo.
Đoàn kiểm tra gồm 10 người, ông Trần Quốc Khánh, Thứ trưởng Công Thương làm trưởng đoàn. Các thành viên còn lại gồm đại diện của Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tổng cục Hải quan, lãnh dạo Cục An ninh kinh tế tổng hợp (Bộ Công An), Hiệp hội Lương thực Việt Nam.
Đoàn kiểm tra sẽ làm việc trong 4 ngày (20-24/4) với hải quan, các cơ quan liên quan để nắm tình hình về lượng gạo tại các cảng. Kết quả kiểm tra sẽ là cơ sở báo cáo Thủ tướng tình hình xuất khẩu gạo tháng 4 và phương án điều hành tháng 5.
Về quản lý hạn ngạch trong giai đoạn phòng chống Covid-19 , Tổng cục Hải quan đề nghị Thủ tướng phê duyệt số lượng gạo được phép xuất khẩu (không bao gồm gạo nếp) và định hướng lộ trình, tiến độ xuất khẩu. Trên cơ sở này, Tổng cục Hải quan đề xuất hai phương án.
Phương án thứ nhất, giao Bộ Công Thương bán đấu giá hạn ngạch xuất khẩu gạo, như việc đấu giá hạn ngạch nhập khẩu đường đã và đang được Bộ này triển khai. Theo đó, Bộ Công Thương công bố công khai hạn ngạch gạo được xuất khẩu và chia thành các gói đấu giá.
Đồng thời, các doanh nghiệp được phép tham gia đấu giá nếu đáp ứng các điều kiện tại Nghị định 107 của Chính phủ về kinh doanh xuất khẩu gạo; đã trúng thầu cung cấp, ký hợp đồng và hoàn thành giao gạo cho Cục Dự trữ nhà nước khu vực; ký thỏa thuận với ít nhất một hệ thống siêu thị về việc đảm bảo cung cấp lượng dự trữ lưu thông 5% khi được yêu cầu.
Phương án thứ hai, Thủ tướng giao Bộ Công Thương phân bổ hạn ngạch xuất khẩu gạo cho các doanh nghiệp đáp ứng đủ điều kiện kinh doanh gạo theo quy định tại Nghị định số 107.
Tổng cục Hải quan cũng cho rằng, để đảm bảo minh bạch, cũng như cần có thời gian để đơn vị này mở lại hệ thống khi ban hành Quyết định phân bổ hạn ngạch xuất khẩu, Bộ Công Thương và Tài chính cần thống nhất thời điểm bắt đầu áp dụng để thông báo công khai cho các doanh nghiệp biết thực hiện.
Sau khi Covid-19 kết thúc, nếu đảm bảo ổn định cung cầu, Tổng cục Hải quan đề nghị Thủ tướng cho phép tiếp tục xuất khẩu gạo mà không phải quản lý theo hạn ngạch.
Anh Tú - Anh Minh